Một thời hoa lửa
Trong suốt chiều dài hình thành và xây dựng lực lượng TNXP, cùng với các địa phương trong cả nước, phát huy truyền thống trên quê hương “Hai giỏi”, nghe theo tiếng gọi của Đảng và Bác Hồ kính yêu, hơn 6.500 thanh niên Quảng Bình đã tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu và khắc phục hậu quả chiến tranh. Họ đều trạc độ tuổi mười tám, đôi mươi, là những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường; thanh niên nam nữ nơi các làng quê; từ lực lượng dân quân tự vệ xã, phường, thị trấn... hầu như chưa kịp trải qua huấn luyện đã nhanh chóng hành quân ra chiến trường, đến các khu vực trọng điểm. TNXP Quảng Bình biên chế thành các đơn vị: N73, N75, N16, C7... có mặt trên những cung đường huyết mạch: gầm Ka-tang, Khe ve, Khe cấy, đèo Đá Đẽo, Mụ Dạ, đường 20- Quyết Thắng, đường 10, đường 12, đường 16-Thống Nhất...
Tuổi trẻ Quảng Bình với hành trình thăm lại chiến trường xưa tại Hang Tám Cô tại xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch
Với ngọn lửa truyền thống đốt lên, phong trào “ Ba sẵn sàng” khởi nguồn phát động từ đoàn thanh niên Hà Nội đã thổi bùng khí thế sôi sục của tuổi trẻ tham gia lực lượng thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước. Bấy giờ, Quảng Bình trở thành "túi" bom đạn khổng lồ với hàng triệu tấn bom, đạn các loại, cùng những tọa độ vô cùng ác liệt. Và hơn 2 vạn thanh niên xung phong trên quê hương “Hai giỏi” tình nguyện đến với đường Trường Sơn, đến với các tuyến đường Bắc Nam máu lửa chốt giữ hàng trăm trọng điểm được coi là tọa độ lửa, cửa tử. Với quyết tâm sắt đá “Tim có thể ngừng đập, nhưng đường không thể tắc, sống bám cầu bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, lực lượng TNXP, cùng Nhân dân địa phương đã kiên cường bám trụ giữa mưa bom, bão đạn của kẻ thù, vừa anh dũng chiến đấu, vừa bạt núi, mở đường, thông tuyến cho hàng chục ngàn chuyến xe qua; giữ vững thông suốt huyết mạch giao thông, nối liền hậu phương với tiền tuyến…TNXP Quảng Bình tham gia mở trên 1.000km đường mới, đường vòng, đường tránh phục vụ cho công tác chi viện chiến trường; bảo đảm an toàn giao thông, thông đường, thông tuyến trên 1.200km; chốt giữ tại hàng trăm trọng điểm là những nơi máy bay Mỹ thường xuyên đánh phá; xây dựng trên 200 công trình cầu cống, bến, ngầm, phà; bắn rơi 8 máy bay Mỹ; vận chuyển hàng vạn tấn hàng hoá, vũ khí, đạn dược và đưa hàng nghìn thương, bệnh binh về tuyến sau.
Với những chiến công xuất sắc trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu, tập thể Đại đội TNXP 759, Đội N75, P31 được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; đồng chí Nguyễn Thị Kim Huế (C759) và chị Đinh Thị Thu Hiệp (C735) trở thành Anh hùng Lao động, được Bác Hồ gửi thư động viên, khen ngợi; nhiều tập thể và cá nhân được tặng thưởng nhiều huân, huy chương các loại. Trong khói lửa chiến tranh, giữa ranh giới của sự sống và cái chết, hàng nghìn TNXP vinh dự kết nạp vào hàng ngũ Đảng ngay tại trận địa. Đặc biệt, năm 2011, lực lượng TNXP chống Mỹ cứu nước Quảng Bình đã được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Đó là minh chứng đậm nét cho những chiến công mà các thế hệ TNXP đã xây dựng, điểm tô thêm cho trang sử hào hùng về lực lượng TNXP Quảng Bình. Đó mãi là niềm tự hào, là sự cổ vũ lớn lao đối với thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
Viết tiếp trang sử hào hùng
Hòa bình lập lại, với tinh thần “Sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần”, thanh niên toàn tỉnh đã hăng hái tham gia khắc phục, hàn gắn viết thương chiến tranh. Trong đó chú trọng phát triển kinh tế, kiến thiết những công trình đáp ứng yêu cầu xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc như công trình Đại thủy Nam sông Thạch Hãn, Khe Nâm, Khe Dỗi, Đồng Ran, Đá Mài, Tả Kiến Giang...
Phát huy sức trẻ trong xây dựng kinh tế, năm 2008, Tổng đội TNXP xây dựng kinh tế Quảng Bình được thành lập. Tổng đội TNXP XDKT đã tiến những bước vững chắc trên con đường xung kích lập thân, lập nghiệp, xây dựng kinh tế xã hội. Tổng đội đã chú trọng áp dụng các tiến bộ KHKT, đưa các giống cây trồng, vật nuôi mới, có chất lượng cao vào sản xuất; tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân quanh vùng học tập, làm theo, thay đổi hẳn tập tục canh tác lạc hậu, mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập. Trong đó phải kể đến mô hình “Trồng cây Phật thủ”, “Vườn ươm gieo giống cây Huỷnh phục vụ công tác trồng rừng”, “Mô hình nuôi Dúi sinh sản”, nuôi bò lai, nuôi gà Hồ… những mầm xanh của ấm no đã bừng sức sống mãnh liệt hơn bao giờ hết giữa vùng núi Trường Xuân. Tiếp nối thành công của Làng TNLN Trường Xuân, Trung ương Đoàn một lần nữa tin chọn Quảng Bình để thực hiện Dự án làng TNLN Quảng Châu.
Song song với nhiệm vụ xung kích trên mặt trận phát triển kinh tế, Tổng đội TNXP XDKT tỉnh Quảng Bình luôn có những đóng góp trong hoạt động đền ơn đáp nghĩa, trực tiếp quản lý, thi công nhiều công trình tri ân thế hệ cha anh đã cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tiêu biểu như: Tượng đài TNXP chống Mỹ cứu nước; Đền tưởng niệm các anh hùng Liệt sĩ Trường Sơn hy sinh tại Bến Phà Long Đại; Nhà Bia tưởng niệm 16 TNXP hy sinh tại xã Hiền Ninh; Bia Tưởng niệm các Anh hùng Liệt sỹ Việt Nam hy sinh trên đất bạn Lào tại Tỉnh Khăm Muộn; Tôn tạo Nghĩa trang liệt sĩ TNXP Thọ Lộc, Cột cờ Đảo Hòn La… Đây là những địa chỉ đỏ, những điểm dừng chân trong hệ thống di tích lịch sử trên vùng đất lửa Quảng Bình.
Tiếp nối truyền thống vẻ vang trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của các thế hệ cha anh, dưới ngọn cờ của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, thông qua các phong trào hành động cách mạng, các chương trình thi đua tạo môi trường, sân chơi cho thanh thiếu nhi tự rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành. Hình ảnh những đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên sát cánh cùng quân và dân trong tỉnh hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, gia đình chính sách, có công với cách mạng, cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn. Màu áo xanh tình nguyện tỏa khắp mọi nẻo đường chung tay bảo vệ môi trường, tham gia phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai, tham gia bảo đảm trật tự an toàn giao thông, tuyên truyền phòng chống tệ nạn xã hội và nhiều hoạt động khác của thanh niên là những bức tranh đẹp đẽ thể hiện vai trò và đóng góp của thế hệ trẻ chúng tôi trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và đã phần nào để lại trong nhân dân những tình cảm yêu thương sâu đậm. Những giá trị truyền thống tốt đẹp của con người và quê hương Quảng Bình đã được tuổi trẻ hôm nay kế thừa và phát triển qua sự tâm huyết, sáng tạo trong mỗi công trình phần việc thanh niên, mỗi hoạt động tình nguyện hay sự thành đạt của những nhà doanh nhân trẻ, những công nhân, viên chức trẻ năng động, sáng tạo, những học sinh, sinh viên vượt khó học giỏi, những tài tăng trẻ trong các lĩnh vực giáo dục, thể thao, nghệ thuật…
Đồng hành cùng lực lượng cựu TNXP, trong 3 năm gần đây, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo các cấp bộ Đoàn tổ chức nhiều hoạt động giúp đỡ, hỗ trợ đối tượng cựu TNXP trên địa bàn như xây dựng 04 Nhà tình nghĩa, tặng 01 con bò giống; tặng 5 sổ tiết kiệm, mỗi sổ trị giá 3 triệu đồng; khám chữa bệnh cấp phát thuốc miễn phí cho đối tượng cựu thanh niên xung phong với tổng trị giá gần 500 triệu đồng. Các hoạt động về nguồn, thăm các “địa chỉ đỏ”, chăm sóc, tôn tạo và phát huy giá trị các khu di tích lịch sử, di tích văn hóa do các cấp bộ Đoàn tổ chức đã góp phần quan trọng giáo dục truyền thống cho thanh thiếu nhi.. cho đoàn viên, thanh thiếu nhi. Các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa - Uống nước nhớ nguồn” với nhiều nội dung, cách làm sâu sắc đã có sức ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến tình cảm, đời sống tinh thần của nhân dân và thu hút đông đảo đoàn viên thanh thiếu nhi tham gia. Điển hình như đảm nhận, chăm sóc các Mẹ Việt Nam anh hùng, tổ chức “Bữa cơm tri ân cựu TNXP”; tổ chức Chương trình sinh hoạt truyền thống “Sáng mãi niềm tin”, dâng hương tại Bia di tích Chi bộ Hội phố... Nhiều chương trình liên hoan, biểu diễn của các nhóm tuyên truyền ca khúc cách mạng đã được tổ chức rộng khắp từ cấp tỉnh đến cơ sở để phục vụ thanh thiếu niên và nhân dân, gây quỹ nhân ái hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn. Bên cạnh đó, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã phối hợp với các đơn vị liên quan như Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Nội vụ, Hội Cựu Thanh niên xung phong tỉnh, Ủy ban nhân dân các, xã, phường, thị trấn... rà soát, thẩm định và hướng dẫn làm hồ sơ đề nghị tặng kỷ niệm chương TNXP cho gần 300 đối tượng cựu TNXP trên địa bàn tỉnh, không để tồn đọng hồ sơ đề nghị tặng kỷ niệm chương TNXP.
Tự hào truyền thống, lịch sử 70 năm Thanh niên xung phong, tuổi trẻ Quảng Bình nguyện phấn đấu hết mình, cống hiến nhiệt huyết, sức thanh xuân và trái tim tình nguyện cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước; kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc, quyết tâm xây dựng bản lĩnh mang giá trị thời đại, với cốt lõi là: Trung thành, sáng tạo, khát vọng, dấn thân, tôn trọng và trách nhiệm.