Hội thảo do Hội đồng Tư vấn Khoa học - Giáo dục và Môi trường (UBTƯ MTTQ Việt Nam) phối hợp với Tập đoàn An Phát Holdings phối hợp tổ chức nhằm làm rõ cơ sở khoa học, thực tiễn về chất dẻo tự phân hủy và cơ chế, chính sách phát triển sản xuất, tiêu dùng sản phẩm chất dẻo tự phân hủy tại Việt Nam.

Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Phùng Khánh Tài; GS. Nguyễn Lân Dũng, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Khoa học - Giáo dục và Môi trường; TS. Nguyễn Linh Ngọc, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Khoa học- Giáo dục và Môi trường UBTƯ MTTQ Việt Nam chủ trì Hội thảo.

Nâng cao ý thức của cộng đồng về nguy cơ ô nhiễm nhựa

Tại Hội thảo các ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý đều nhận định, vấn đề rác thải nhựa trên thế giới đang ngày càng trở nên cấp bách và ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường và sức khỏe con người. Mỗi năm thế giới thải ra 300 triệu tấn rác thải nhựa, gần 1/3 số túi nilon con người thải ra không được thu gom và xử lý, hơn 9,1 tỷ tấn rác thải nhựa đang tích tụ trên trái đất. Rác thải nhựa và túi nilon thải ra môi trường đang tăng theo cấp số nhân, tàn phá môi trường sống của con người và cả thế giới động vật đặc biệt là sinh vật biển.

GS. TS Đặng Kim Chi, Ủy viên Hội đồng Tư vấn Khoa học - Giáo dục và Môi trường cho rằng, sản phẩm nhựa và chất thải nhựa ngày càng phát sinh nhiều, chưa có các biện phát kiểm soát tích cực, gây nhiều tác động xấu, ô nhiễm môi trường, trong đó có chất thải là túi nil on khó phân hủy

Mỗi sản phẩm từ nhựa cần từ 100 đến 1.000 năm mới có thể phân hủy hoàn toàn. Trong khi chờ các sản phẩm này phân hủy con người sẽ phải sống cùng rác thải nhựa và đưa các chất độc hại từ nhựa thông qua chuỗi thức ăn.

Để bảo vệ môi trường trước những tác động tiêu cực của chất thải nhựa, GS Đặng Kim Chi đặt vấn đề, cần thiết phải có các giải pháp quản lý tổng hợp từ chính sách, quy hoạch phát triển sản phẩm nhựa. Cùng với đó là giáo dục, tuyên truyền hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa, tăng cường tái sử dụng và tái chế chất thải nhựa.

“Các giải pháp công nghệ, kỹ thuật là rất cần thiết và cần được khuyến khích, đầu tư tạo điều kiện để có các kết quả áp dụng vào thực tế góp phần phát triển đất nước”, GS Đặng Kim Chi bày tỏ.

Dẫn đánh giá của Viện nghiên cứu biển và hải đảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường), TS. Nguyễn Hoàng Linh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đo lường Chất lượng nêu thực tế, tại Việt Nam rác thải thải nhựa chiếm khoảng 50 đến 80% rác thải biển. Hiện Việt Nam là một trong những quốc gia có lượng chất xả ra biển nhiều thứ 4 trên thế giới với khối lượng từ 0,28 đến 0,73 triệu tấn/năm (tương đương khoảng 6% tổng chất thải nhựa được thải ra biển của thế giới).

Để giảm thiểu nguồn gây ô nhiễm liên quan đến rác thải nhựa, TS. Nguyễn Hoàng Linh khuyến nghị, trong thời gian tới cần phát động các phong trào thúc đẩy sản xuất gắn liền với sử dụng, tái sử dụng sản phẩm của nền kinh tế tuần hoàn. Song song với đó tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức của cộng đồng về nguy cơ ô nhiễm nhựa để tiến tới từ bỏ thói quen sử dụng túi nilon và các sản phẩm nhựa khó phân hủy và chuyển sang sử dụng các sản phẩm nhựa phân hủy sinh học.

Nói về triển vọng thay thế sản phẩm nhựa sử dụng một lần, TS. Đinh Xuân Cường - Phó Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Tập đoàn An Phát Holdings, cho biết hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về bảo vệ môi trường, từ năm 2013 đến nay một số doanh nghiệp đã chuyển hướng sang nghiên cứu, phát triển sản xuất các vật liệu và sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường, có nguồn gốc từ tự nhiên hay có khả năng phân hủy sinh học. Khác hoàn toàn với các sản phẩm nhựa thông thường, phải mất thời gian từ 100 thậm chí 1.000 năm mới có thể phân rã và để lại nhiều vi nhựa cho môi trường, sản phẩm từ các vật liệu phân hủy sinh học hoàn toàn khi tiếp xúc với môi trường tự nhiên tùy vào tính chất có thể phân hủy hoàn toàn thành nước, khí CO2 và mùn đất.

“Trong “nền kinh tế tuần hoàn”, các sản phẩm từ cây trồng như tinh bột, đường mía… lại được chuyển hóa thành nguyên liệu tái tạo, là đầu vào để sản xuất các nguyên vật liệu sinh học. Chu trình khép kín này tạo thành chuỗi giá trị xanh, hoàn toàn thân thiện với môi trường và không gây bất kỳ một ảnh hưởng tiêu cực nào” TS. Đinh Xuân Cường cho biết.

Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trọng tâm của Mặt trận

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Phùng Khánh Tài khẳng định, bảo vệ môi trường và chống rác thải nhựa là một nhiệm vụ trọng tâm của MTTQ Việt Nam được quy định rõ trong văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước và được cụ thể hóa trong hành động của MTTQ Việt Nam. Những năm qua công tác bảo vệ môi trường gắn với hong trào chống rác thải nhưa đã được Mặt trận các cấp duy trì thường xuyên và đạt những kết quả tích cực.

Tuy nhiên theo Phó Chủ tịch Phùng Khánh Tài, tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm rác thải nhựa đã và đang đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển bền vững. Đặc biệt, việc phân loại rác tại nguồn, tái sử dụng, tái chế, xử lý rác thải chưa đồng bộ, hiệu quả. Các giải pháp giảm thiểu chất thải rắn trong sinh hoạt chưa được chú trọng, việc áp dụng các công nghệ sản xuất sạch, thân thiện với môi trường còn hạn chế…

Phó Chủ tịch, Phùng Khánh Tài nhấn mạnh, trong thời gian tới, công tác bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa là một trong những ưu tiên, nhiệm vụ trọng tâm của MTTQ Việt Nam và của cả hệ thống chính trị. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng ghi rõ “Giải quyết hài hòa quan hệ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường”; “Xây dựng lộ trình, cơ chế chính sách, pháp luật để hình thành, vận hành mô hình kinh tế tuần hoàn. Thực hiện có hiệu quả các mục tiêu phát triển bền vững theo Chương trình nghị sự, phát triển bền vững của 2030 của Liên hợp quốc.’

Trên cơ sở các ý kiến tại Hội thảo Phó Chủ tịch Phùng Khánh Tài đề nghị, Ban Tổ chức tổng hợp, báo cáo kết quả với Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam trong đó tập trung đề xuất, tư vấn các giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ môi trường, “chống rác thải nhựa”; có những kiến nghị, đề nghị với Đảng, Nhà nước, các cơ quan có thẩm quyền có liên quan về bảo vệ môi trường, “chống rác thải nhựa” và sản xuất, tiêu thụ sản phẩm chất dẻo tự phân hủy.