Theo ghi nhận của PV, hiện nay, tại đầm Lập An có hàng trăm nghìn lốp xe đang được người dân thả xuống đầm để nuôi hàu. Số lượng rất lớn lốp xe cũ chìm trong nước trong thời gian dài có nguy cơ gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường biển.
Được biết, từ năm 2014, người dân địa phương bắt đầu nuôi hàu tại đầm Lập An. Trước đây, người nuôi hàu chủ yếu sửa dụng các cọc gỗ xuống đầm để hàu bám vào sinh sống, tuy nhiên, việc sử dụng cọc gỗ này lại mất nhiều thời gian và tốn chi phí bởi gỗ dễ bị mục nát. Sau đó, người dân nuôi hàu nhận thấy việc nuôi hàu bằng lốp xe cũ "tiết kiệm" hơn và có thể tái sử dụng được lâu dài nên các cọc gỗ dần bị thay thế.
Ông Phạm Văn Thái – người dân nuôi hàu tại đầm Lập An (thôn Lập An, thị trấn Lăng Cô) cho biết, trên đầm Lập An hiện có hàng trăm hộ đân đang nuôi hàu, mỗi hộ nuôi có khoảng 5 - 8 nghìn chiếc lốp xe được thả xuống đầm. Hàu được thu hoạch sau một năm kể từ ngày cấy, giá thành giao động từ 65.000 đồng/kg đến 100.000 đồng/kg tùy theo hàu loại to hay nhỏ. "Chúng tôi không biết việc sử dụng lốp xe ảnh hưởng đến môi trường thế nào nhưng thấy hàu sinh trưởng tốt, chi phí thấp, lợi nhuận cao và có thể tái sử dụng nhiều lần", ông Thái nói.
Theo các chuyên gia môi trường, thành phần của lốp xe có 19% là cao su tự nhiên (lấy từ cây cao su trồng ở khu vực Đông Nam Á), 38% là cao su tổng hợp (butadien, styrene, cao su halobutyl) và các chất phụ gia nhằm ngăn ngừa tác động từ khí ozone và oxy và giúp đẩy mạnh quá trình lưu hóa. Ngoài ra là 4% đai vải polymer tổng hợp (nilon, tơ nhân tạo và aramit) để gia cố, 12% dây kim loại (thép nhiều carbon) để gia cố thêm và 26% chất trám trét (carbon đen, ôxit silic)… Nếu ngâm lốp xe lâu ngày trong nước sẽ phân hủy các chất hữu cơ và các kim loại sẽ gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là môi trường nước biển.
Ông Dương Đăng Trung – Chủ tịch UBND thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc) cho biết, hiện nay, tại đầm Lập An đang có khoảng 500 hộ dân đang nuôi hàu tại đầm, hầu hết người dân sử dụng lốp xe cũ. Trước tình trạng này, địa phương đã có chỉ đạo vận động tuyên truyền các hộ dân hạn chế lạm dụng lốp xe cũ, đồng thời kiến nghị lên cơ quan chính quyền cấp trên có phương án quy hoạch lại đầm hiệu quả để đảm bảo môi trường, phát triển du lịch. Ngoài ra, những hộ dân có hành vi phơi lốp xe trên đường giao thông, gây mỹ quan của đầm Lập An cũng bị lập biên bản xử lý.
Trước tình trạng người dân lạm dụng lốp xe cũ để nuôi hàu, Sở Nông nghiệp phát triển Nông thôn tỉnh Thừa Thiên – Huế đã đưa ra các giải pháp chuyển đổi hình thức nuôi, tổ chức sắp xếp nuôi hàu bằng các phương thức phù hợp như cọc tre, cọc gỗ, giàn, bè... để vừa đảm bảo mỹ quan, vừa không gây ảnh hưởng đến môi trường biển đầm Lập An. Thế nhưng, đến nay tình trạng nuôi hàu bằng lốp xe cũ vẫn đang tiếp diễn.
Trao đổi với PV, PGS.TS Tôn Thất Chất – Giảng viên cao cấp khoa thủy sản trường Đại học Nông lâm Huế cho biết, trước nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường từ việc sử dụng lốp xe cũ để nuôi hàu của người dân, nhà trường đang thử nghiệm mô hình sử dụng chính vỏ hàu để nuôi hàu. Cụ thể là dùng vỏ hàu bỏ đi để làm thành giá thể cho hàu bám vào, nhằm hướng đến một môi trường biển xanh sạch và nâng cao chất lượng thịt hàu.
Đầm Lập An có diện tích khoảng 800ha, trước đây diện tích người dân nuôi hàu khoảng 250 ha. Đến năm 2015, Phòng Nông nghiệp phát Triển Nông thôn huyện Phú Lộc phối hợp với thị trấn Lăng Cô đã tuyên truyền vận động người dân sắp xếp quy hoạch vùng nuôi hàu theo hướng bền vững, đảm bảo cảnh quan ,môi trường. Đến nay, diện tích còn lại cho phép người dân nuôi hàu còn khoảng 100 ha. (Kinhtemoitruong.vn 12/11)