Dự lễ công bố còn có Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam; Trung tướng Ngô Minh Tiến, Phó tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam; đại biểu một số ban, bộ, ngành Trung ương, TP Hà Nội, các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng; các phó đại sứ, trưởng văn phòng hợp tác; tùy viên quân sự, tùy viên quốc phòng, tùy viên không quân-hải quân-lục quân các nước tại Việt Nam; các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước và quốc tế.

Hai điểm mới

Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 có hai phiên bản tiếng Việt và tiếng Anh, được bố cục thành 3 phần. Phần thứ nhất: Bối cảnh chiến lược và Chính sách quốc phòng, tập trung khái quát tình hình thế giới, khu vực và Việt Nam; chiến lược bảo vệ Tổ quốc, chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự Việt Nam; chính sách quốc phòng Việt Nam; hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc phòng; đấu tranh quốc phòng. Phần thứ hai: Xây dựng nền quốc phòng toàn dân, gồm 4 nội dung: Xây dựng tiềm lực quốc phòng; xây dựng lực lượng quốc phòng; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân; lãnh đạo, quản lý quốc phòng. Trong phần này, Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 tập trung phản ánh các nội dung như: Xây dựng tiềm lực chính trị-tinh thần; xây dựng tiềm lực kinh tế, văn hóa, xã hội; xây dựng tiềm lực khoa học-công nghệ; xây dựng tiềm lực quân sự; xây dựng lực lượng toàn dân; xây dựng QĐND, dân quân tự vệ (DQTV); xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc; kết hợp quốc phòng, an ninh với kinh tế-xã hội và kinh tế-xã hội với quốc phòng, an ninh; xây dựng quân khu vững mạnh toàn diện, hợp thành hệ thống phòng thủ đất nước; xây dựng các tỉnh, thành phố thành khu vực phòng thủ vững chắc; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với quốc phòng; sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với QĐND Việt Nam; quản lý nhà nước về quốc phòng. Phần thứ 3: QĐND và DQTV, gồm các nội dung: Truyền thống lịch sử quân sự Việt Nam; Lịch sử hình thành và phát triển QĐND Việt Nam; chức năng, nhiệm vụ của QĐND Việt Nam; tổ chức của QĐND Việt Nam; phương hướng xây dựng QĐND Việt Nam; lịch sử hình thành và phát triển DQTV; chức năng, nhiệm vụ của DQTV; tổ chức của DQTV và phương hướng xây dựng DQTV.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết, trong 10 năm qua, bối cảnh chiến lược đã có sự thay đổi, đặc biệt là các thách thức về quốc phòng với Việt Nam. Cùng với đó là những bước phát triển về nghệ thuật quân sự, đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quân đội phù hợp với yêu cầu mới và trình độ hiện đại hóa của thế giới, khu vực cũng như của Việt Nam. Đây chính là hai điểm mới của Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 so với Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2009.

Theo Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, việc công bố Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 nhằm hai mục tiêu chính. Một là minh bạch hóa về chính sách cũng như khả năng quốc phòng của Việt Nam để tăng cường hiểu biết, xây dựng lòng tin giữa quân đội và nhân dân Việt Nam với quân đội và nhân dân các nước trên thế giới, tạo điều kiện nâng cao hiệu quả hợp tác, hội nhập quốc tế về quốc phòng giữa Việt Nam với các nước, các tổ chức khu vực và quốc tế, giải quyết các vấn đề an ninh đang nổi lên, vì hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển. Hai là nâng cao hiểu biết về quốc phòng của đất nước cho công dân Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ, “trên cơ sở đó quân với dân một ý chí trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết, Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 tiếp tục thể hiện quan điểm, đánh giá, dự báo về tình hình thế giới, khu vực và trong nước có liên quan đến các thách thức quốc phòng của Việt Nam; khẳng định mục tiêu của Chiến lược bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước và nhân dân; bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và nền văn hóa; giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa; tiếp tục khẳng định vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với sự nghiệp quốc phòng và QĐND Việt Nam.

Hòa bình và tự vệ

Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 cũng tiếp tục khẳng định những quan điểm cơ bản của chính sách quốc phòng Việt Nam mang tính chất hòa bình và tự vệ; không tham gia liên minh quân sự, không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. “Chính sách quốc phòng Việt Nam là hòa bình và tự vệ. Chúng ta mong muốn hòa bình, chủ trương giải quyết mọi tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Chúng ta xây dựng quốc phòng cũng vì mục đích hòa bình. Nếu một khi đất nước chúng ta bị chiến tranh, chúng ta buộc lòng phải cầm súng thì chúng ta cũng phải cầm súng vì hòa bình. Chúng ta chỉ sử dụng sức mạnh quốc phòng trong tình huống tự vệ khi đất nước bị xâm hại, trước hết là độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, lợi ích quốc gia-dân tộc, sự ổn định của chế độ”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nêu rõ.

Ngoài ra, Sách trắng Quốc phòng Việt Nam 2019 cũng xác định rõ những nội dung cơ bản của hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế; tăng cường lòng tin chiến lược, duy trì môi trường hòa bình, hợp tác cùng phát triển; đẩy mạnh quan hệ hợp tác quốc phòng với tất cả các nước, nhất là các nước láng giềng, các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện. “Chính sách quốc phòng Việt Nam có hai mặt là hợp tác quốc phòng và đấu tranh quốc phòng. Yếu tố hợp tác được đưa lên trước. Khi hợp tác quốc phòng với các quốc gia và các tổ chức, chúng ta vừa bảo vệ Tổ quốc mình vừa chủ động, tích cực tham gia bảo vệ hòa bình, an ninh, ổn định của khu vực và trên thế giới. Chúng ta đặt lợi ích và hòa bình của đất nước mình vào trong lợi ích, hòa bình của khu vực và thế giới. Đối với đấu tranh quốc phòng, trong khi chúng ta tìm điểm đồng để cùng nhau phát huy trong các mối quan hệ hợp tác, chúng ta cũng mạnh dạn nêu ra điểm bất đồng, khác biệt để đấu tranh bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc. Điều đó được thể hiện rất rõ trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ hay bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Những mặt nào phương hại tới độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, chế độ xã hội chủ nghĩa thì chúng ta đấu tranh không có khoan nhượng”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định.